بررسی برخی ویژگی های ریشه جو (hordeum vulgare l.) تحت تأثیر همزیستی قارچ مایکوریزا در تنش خشکی

تأثیر تنش خشکی و همزیستی مایکوریزی روی کلونیزاسیون، فسفر ریشه و برگ، فعالیت فسفاتاز ریشه و برگ، حجم و مساحت ریشه و وزن خشک ریشه یک رقم جو بدون پوشینه با استفاده از آزمایش فاکتوریل و طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل سه سطح خشکی شاهد، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب 90، 60 و 30 درصد ظرفیت زراعی و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح با مایکوریزا glomus intraradices بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمار خشکی روی صفات فسفر برگ، فعالیت فسفاتاز ریشه و برگ و حجم ریشه ((p < 0.01 و بر همزیستی، میزان فسفر ریشـه و وزن خشک ریشـه در(p < 0.05)  تأثیر معنی دار داشت. هم چنین اثر خشکی × مایکوریزا روی تمامی صفات به جز حجم ریشه معنی دار بود. بیشترین مقدار فسفر برگ (54/1 میلی گرم بر گرم) در تیمار همزیست با مایکوریزا در سطح خشکی شدید وجود داشت. فعالیت آنزیم فسفاتاز ریشه در تیمار همزیست با مایکوریزا در سطح خشکی شدید، با 9/297 جذب در واحد دقیقه در وزن تر، بیشترین بود که نسبت به تنش ملایم با حضور مایکوریزا، 6/16 برابر افزایش داشت. بیشترین وزن خشک ریشه (091/0 گرم) مربوط به تیمار غیر همزیست با مایکوریزا و تیمار شاهد بود. در تیمار همزیست با مایکوریزا در سطح خشکی شدید، کمترین حجم ریشه (016/0 سانتی متر مربع) مشاهده شد. به طورکلی، تلقیح بذر جو با قارچ مایکوریزا در تنش خشکی شدید، می­تواند با القاء فعالیت آنزیم فسفاتاز ریشه و برگ، فسفر بیشتری را به اندام هوایی به ویژه برگ انتقال دهد. هم چنین همزیستی مایکوریزایی علاوه بر تأمین منابع غذایی گیاه به ویژه فسفر، می­تواند با افزایش وزن خشک و سطح ریشه، در تحمل تنش کم آبی در گیاه نقش داشته باشد.